BURYATIA.ORG    САЙТ БУРЯТСКОГО НАРОДА



  Закрыть
Логотип buryatia.org
Обратная связь    Правила сайта    Размещение рекламы


Журнал пользователя
Все журналы | Создать аккаунт
Зарегистрированные пользователи автоматически могут создать свой собственный журнал и опубликовать в них комментарии.

Архиин зvйл.2
от: byir
Последнее обновление: 26.07.2008 12:43


Эгээл энэл сагта Дабаанай нvг88 талада…

 

    Хvршынг88 мори тэргые эрижэ абаад, арбан гурбатай хvбvvеынь аргадажа урдаа hуулгаад, боожо барюулжархинхай, Бадма-удаган, Янжимаа-хvгшэн хоёр зэргэлээд, хvл88 hанжуулаад, зогсошогvй хэлээ дэлгэжэ hуужа ябанана.
- Биш б88 урагтай хvм гээшэб – гэжэ Бадма hайрхана: Бабаймниш, баабайн баабаймни б88нэр байгаа. Би тэрэ хотодо манhуудай дунда байhан хvбvvеыш аргалхаб, ямарш альбаhаа абархаб, боохолдойhуудай барихаар бэшэ болгоохоб. Хэды шэл хара архи абааш? Хоёры й? Тэрэш хоёр жэлдэ туhалха, би гэртэш vш88 хоёр халтагайе харааhэм. Хvбvvш дvрбэн жэл hураха й? Аа, таба й? Ондоо архи бэй ш? Vбэй й? Баа бай, митии тэрэ дvрбэн бутылкыш табан жэлдэ vргэхэб. Бv гамна, болохобэй! Тэрэш эзиитэй й? Vбэй. Эзии абаха гэхэдэнь баhа намай дуудаарай. Тэрэ шара шажанай ламанарта бv ошо. Тэдэш тарган гэдэhэеэ садхаахаа байха ондоо юуш шадахабэй. Тэдэш хуу худалша, хобоо шэрэхэhээ байха, эзиинvvды шэмхэхэhээ бэшэ ондоо юуш мэдэхэбэй. Дvёо хvнvvды мэхэлээд мvнгынь абаха hаа байха, ондоо юуш шадахабэй. Тэдээнии бv vм88рэ! Vм88р88 hааш би мvн88 гэртэй бусахаб, Галдан морёо годируул! Годируул гэнэб! Бусаеы! Vбэй, vбэй ламанары шагнадаг хvнтэй би ябалсахабэйб! Болёо йш? Заа, тиигээл hааш, ошоеы.
    Янжимаа, гэртэш дvтэ болоо байнабди, ошоод хоёр халтагайяа абаад ерэ. Баа бай, биш хvлеэжэ байhуу, тиимэй й , Галдан? Тиимэ, тиимэ. Заа, Янжимаа тvргэл88рэй.
    Гэжэ байжа тэрэ гурбан арай гэжэ ойн хажууда хvрэбэ.
- Галдан, тээ тэрэ баабай-нарhа харана йш? Тэрээндэ дvтэлэ.
    Харгыhаа холохон, хадын vбэртэ эгээ томо модо шэлээд, Бадма удаган тэргэhээ буугаад, бууhан газартаа vбдэгэлээд, зальбаржа эхилбэ, Янжимагай хажуудань vбдэг дээрээ hууха гэхэдэнь, Бадма боли гээд, хvл дээрээ бодожо, архитай туулмагаа Янжимаадаа барюулжархёод, зальбара зальбараhаар хада тээшээ гэшхэлбэ. Янжимаа хойноhоонь, шэбэнэжэ байhан юумыень ойлгожо ядажа шэмээгvй ябана. Б88нэр, удаганары хаража vз88гvй Галдан хvбvvхэн айhан хэбэртэй, бэлтыжэ абяагvй hууhан зандаа vл88.
    Хадын арада хvр88д Бадма удаган мvргэл88 h88рг88 эхилбэ. Vбдэгэл88д hуужа байтараа, hvрэжэ бодоод нэгэ хvл дээрээ хатарна, гар хvл88р88 hэжэрнэ, гэдэhэ хонзооhоороо hэжэрvvлнэ…
    Янжимаа хараагvй юумэ хаража гайхаhаншье, айhаншье хэбэртэй. Заахандаа, хаа яаа ерэдэг б88нэры хараhанаа hанахадань, тэдэнь hvрэжэ, хатаржа аашалдаггvй бэшэhэн гvv гэжэ бодоно. Харин энэнь, hая телевизорээр харуулhан «шаманай» хатархые hажааhан шэнги харагдана.Харин Бадма удаган мvргэ мvргэh88р сааша абиржа эхилбэ. Янжимаа хvгшэн амяа алдажа хойноhоонь мулхинэ…
    Тэбэр бvдvvн нарhан хvрэтэр арбаад алхам хvрэнгvй Бадма удаган абяа нэмээд мvргэл88 vргэлжэлvvлбэ. Янжимаа тээ хойноhоонь vбдэг дээрээ hуужа, айhандаа, юу хэхэеэ мэдэнгvй, тээсхэн харааhан ламанарай маани уншахааш зvрхэлэнгvй, лvг-лvг гэжэ лvгзэhэн малархайдаа, магад энэш дээдын бэлигтэй хvн юм гv, гэжэ hанаан тvрэгvvлнэ. Тиижэ байтараа Бадма удаган нарhандаа дvтэ дvтэлэh88р дvтэхэн ерээд, дахаад мvлхиhэн Яжимаадаа хургаануудаа арбайлгаhан адхаа hарбайба. Сvй саган шэшэржэ байhан гар руунь Янжимаа аалиханаар дvрбэн хургаа хэбэ. Бадма хургануудынь «аё» гэтэр vбшэнтэйг88р бажуужархёод шэдэжэрхибэ. hаглагар тархияа эрьюулжэ, улан нюд88р88 ялас гээд, туулмагhаань нэгэ шэл архи шобто гаргаад, хара шvд88р88 хабхагынь хобто хазаба. Бадма удаган тэрэ хахадлитрэ шэл архияа баряад, нарhа тойрон гvйжэ vргэ vргэh88р, оёортонь шабхаруухан орхёод, модон доро табиба, доорохи гэшvvhээнь шэлбvvhэ зулгааба…
- Заа, гэжэ, бусаха болообди – гээд, Бадма удаган доошоо хараад: Уе, мори тэргэмнай хаана юм?
    Янжимаагай харахада, нээрээш Галдан хvбvvншье, тэргэтэй мориншье vгы байба. Баарhан айгаад гvйлгэжэ ябашоо юм гv даа.
    - Доошоо буугаад, тэндэ саашаа б88лэеы – гэжэ Бадма удаган тэрэ архитай туулмаг тээшэ хёлойн, доошоо хvл88 ябуулба.
    Тэдэ хоёр хадын хормойдо hуугаад нэгэ шэл тайлаба.
    Тиигээд мvн88 эдэ хоёроо орхёод, хоёр час болоод h88рг88 бусахабди. Тэрэ сагтань би ямар ушараар эдэ хоёр наша ерээ болоо юм гэжэ х88рэ hvv. Янжимаа хvгшэн залу наhандаа 88рэh88 арба аха хvндэ хадамда гараад vхибvvгvй, нvхэртэеэ хоюулхан hуудаг байгаа. Хvбvv тvрэнэгvйш гэжэ хаа яа гэмэрдэг нvхэрынь, боошхо шэнги хооhон гэжэ хvршэнэртээ наада барюулдаг болоходоо архи баридаг болоо ха.
    Дvшэе дабажа байхадаа Янжимаа ажам байха Буряадай Ивалгын дасан ошоод vзvvлхэдэнь, нэгэ наhан соогоо олон юумэ vзэhэн vбгэн лама, дасангай хорёоhоо гаргаад Тvнхэнэй Рашиян ошоходош, Бурхан нэгэ эрээр бэелээд хээлииш vрэжvvлхэ гэhэн байгаа. Янжимаа тэрэ зундаа Аршан ошоод ерэhээ. Юhэн hара vнгэр88д, шарахан хvбvvн бии болоо гэгшэл. Нvхэрынь баярлаhадаа гv, гуниглаhандаа гv vдэр hvнигvй архидажа, улад зон тэрээни элvvрээр харахаа болёо hэн. Нэгэ vгл88гvvр хоёр хахады баряад гэрэhээ гаража, vгы болошоо hэн. Долоо хоног vнгэрхэдэ, хабарай баян уhада орожо бурханай орон мордоо гэжэ хvн Янжимаада дуулгааа.
    Гансаараа vлэhэн Янжимаа ехээр гуниглангvй, эхын жаргалай гээгдэнги ерэhэн жаргалтай, хvбvvгэй тэжээн, hургуули дvргvvлээд, тэрээнээ аяр холын Томск хото докторто hурахыень элигээжэ, дурагvйш hаа, хvрг88д vл88 hэн. Vдэр бvхэн почтальонии хаража, бэшэг хvлеэдэг болоо, Харин шарахан хvбvvнинь наймадахи hарада тvрvvшиин бэшэг бэшээд, дvрбэн hара абяагvй байхадань, Янжимаа ямар холоhоо нэгэ удаган ерээ гэжэ дуулаад, уриhан байгаа.
    Янжимаа хvгшэн, Бадма удаган хоёрной хахадаа дараад халаhан, Бадма удаганиинь Янжимаагаа удаган болгоохом гээд, сээжинь шалдагалуулжархёод, 88р88ш бэлхvс хvрэтэр88 хубсаhаа тайлаад, хатаhан хvх88 хvйhэн хvрэтэр hанжуулагархиhэн, тvvдэг руу шэлбvvhэ хаяжа, нюд88 ониигоод утаа hудалжа, эльбэтэ vгэнvvдээ шэбэнэжэ байна. Янжимаа дааража, арай гэжэ тэнсэжэ ядажа, юумэ дуугараха гэхэдэнь Бадма: «абяабэй бай» гээд, vгэ гаргуулуулна угы. Тэсэшэгvй боложо Янжимаа хубсаhандаа hард гэхэдэ, Бадма удаган архияа аягалаад гартань барижархина. Янжимаа тэрээниинь ябуулжархёод, hанаа амарhан шэнги нэгэ хэды хvдэлэнгvй hууна, баhа дааража, хашаржа хубсалха гэхэдэнь, Бадмань баhа аяга архи hарбайна. Тэрээниинь уужархёод, хvр88 гээд Янжимаа дэгэлээ шагтагалха hанаатай. «Боли, боли гэнэб» - гээд Бадма дvтэл88д энгэрнvvдынь энгэдээд, шагталуулуулнагvй. Янжимаа энгэрээ буляалдажа, ниилvvлхэ гэнэ, Бадма ниилэлvvлнэгvй. Тэрэ хоёр барилдаhаар хvл дээрээ бодобо, тииhээр байтараа, унаад, Бадма доронь, Янжимаа дээрэнь боложо унашаба. Янжимаа vндыг88д Бадмаяа унаад hуужархиба. Бадма нюрган дээрээ хэбтэжэ энгэрhээнь hаланагvй. Тиигээд, Янжимаа дэгэлээ Бадмын гараhаа hуга татахадань, энгэрынь Бадмынгаа гарта vлэшэбэ. «Аа, тиихэбши!» - гээд Янжимаа ёдогор нюдаргаараа ёбороод абаба. Бадмын хамарынь хабтагар болоод, хамарhаань шуhан шууяшаба. Шуhа хараад, Янжимаа сошоод, нэгэ заа hуладахадань, Бадма Янжимаагаа унагаагаад, hvрэн бодожо, тvvдэг тээшэ харайгаад, утаа бааюулжа байhан гэшvvhэ баряад Янжимаадаа дабтаба. Янжимаа тэрьедэхэ болоо бэзэ даа. Бадма тэрээнээ ой руу намнажа оруулаад, хойноhоонь гэшvvhэ шэдэжэрхёод, бусаба…

 

                                                                    *

 

vш88 саашаа болохо.

электронный учебник бурятского языка
Авторизация
Зарегистрировано:
Всего: 19998

Сейчас на сайте:

День в истории
В этот день было:


Календарь
Событий нет

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30

Опции

ДОБАВИТЬ СОБЫТИЕ
Сегодня
В этом месяце
За год

Счетчики

Рейтинг@Mail.ru
Яндекс цитирования